ای معاهده یک توافق رسمی بین حکومت ویکتوریا و جوامع بومی استه. ای یک طریقه بلده موارد زیر استه:
- تاریخ و فرهنگ مردم بومی مورد تایید و احترام قرار بیگره.
- به مردمای بومی د باره تصمیمایی که بله شی تاثیر مونه اختیار زیادتر دده شونه.
- یک آینده عادلانه تر بلده تمام مردم د ویکتوریا ایجاد شونه.
مسیر ازی معاهده
بلده مدت زیادی، ملل اول د قانون سازی ها و سیاست هایی که د باره خودون شی بودن سهم ندشتن.
کمسیون عدلی Yoorrook، یک تحقیق حقیقت-یاب، داستان های غیرعادلانه ره جم آوری کد و به مردم کمک کد تا تجربای ملل اول د ویکتوریا ره درک کنن.
معاهده یک طریقه ای استه که تغییرات واقعی ایجاد کنه - تا ملل اول د باره مسائلی که بله جوامع شی تاثیر مونه سهم زیادی دیشته باشه.
د ویکتوریا، تقریباً یک دهه شده که مو بله ازی معاهده کار مونیم. مو یک تهداب قوی د باره ازی ایشتیم.
معاهده یک کلیدی استه تا اطمینان حاصل کنیم که تمام ویکتوریایی ها از فرصتای برابر برخوردار باشن.
زمانیکه ملل اول د طرح سیاست ها و راه حل ها رهبری ره د عهده دیشته باشه، مو به نتیجای خوبتری میرسیم.
Gellung Warl چیز استه؟
لایحه معاهدهٔ سرتاسری ایالتی مصوبه 2025 یک نهاد نو بنام Gellung Warl) ،Gellung-Warl گرفته شده از زیبون Gunaikurnai) ره ایجاد خواد کد. Gellung Warl قرار زیر خواد بود:
- متشکل از نمایندگان انتخاب شده ملل اول خواد بود.
- به حکومت د باره تصمیمایی که بله جوامع ملل اول تاثیر مونه راهنمایی فراهم خواد کد.
- حقیقت-یابی، شفایابی، و آموزش ره تشویق خواد کد
- به صورت مستقل کار مونه ولی قدرتی که قانونا ره تغییر بیدیه یا تصمیمای حکومتی ره بلاک کنه ندره.
Gellung Warl برخواسته از مجلس موفق ملل اول ویکتوریا استه، که سه بخش عمده دیره:
- مجلس ملل اول ویکتوریا، متشکل از مردمای ملل اول استه که به صورت دموکراتیک انتخاب شدن. اونا به پارلمان و حکومت ویکتوریا د باره مشکلات ملل اول مشوره میدیه، و د باره مسائلی که بله ملل اول تاثیر مونه تصمیم گیری مونن.
- Nginma Ngainga Wara (یا Ng-in-ma Ng-eye-nga Wa-ra، یک اصطلاح Wadi Wadi)، یک بخش نو که نظارت مونه چی رقم ای ایالت جوامع خوره تحت توافق «از بین بردون فاصله» (یک تعهد ملی بلده خوبتر کیدون نتیجای زندگی بلده مردمای بومی و جزیره نشینای تنگی تورس) نگهداری مونه.
- Nyerna Yoorrook Telkuna (یا Nyern-ah Yoo-rrook Terl-kun-ah, یک کلمه Wamba Wemba)، یک بخش حقیقت یابی استه، که بله گفتون تاریخ، آموزش، شفایابی، و مصالحه تمرکز دیره.
Gellung Warl به صورت مستقل از حکومت، ولی د چوکات قانونای پارلمان وظیفه خوره انجام میدیه.
ای نهاد صلاحت ویتو ره ندره - ای نمی تینه قانون یا سیاست ها ره بلاک کنه.
مثل دیگه نهادای مستقل ای هم تحت نظارت خواد بود (بلده مثال، توسط نهادای حسابرسی، دادرس کل).
Gellung Warl چی کارای انجام دده می تینه؟
ای نهاد می تینه د باره مسائلی که به صورت مستقیم بله ملل اول تاثیر مونه قانون و رهنمودها ره جور کنه. نمونه های شی شامل موارد زیر موشه:
- قانونایی د باره چگونگی تعریف «قبولی جامعه» بلده تایید کیدون بومی بودو
- تعیین کیدون نمایندگان ملل اول به شوراهای خاص میراث فرهنگی
- رهنمودها بلده به اشتراک گذاری یا معامله کیدون حقوق آبی فعلی د بین مردمای ملل اول
- رهنمودها د باره ایمنی فرهنگی د صنعت ها و سکتورها
- قانونای داخلی بلده طریقه عملکر خود نهاد Gellung Warl.
ای رهنمودها جبری نیسته، و نباید قد قانونای فعلی ایالت یا کشور د تضاد باشه.
Gellung Warl د ارائه کیدون اصلاحات معاهده کمک مونه، مانند:
- استفاده از سوابق عمومی کمسیون عدلی Yoorrook د مکتبا.
- کمک د نامگذاری مکان ها (مانند دریاها و پارک ها) با استفاده از نام های بومی سنتی
- ایجاد یک صندون زیرساختی ملل اول بلده بازیابی یا ایجاد امکانات جامعه
- برگزار کیدون مراسما و جایزای ملل اول مانند هفته NAIDOC و تومار افتخاری بومی ها.
چیزایی ره که ای معاهده انجام نه میدیه
- قانون اساسی ویکتوریا یا دولت فدرال ره تغییر نه میدیه
- یک تالار نو د پارلمان ایجاد نه مونه
- قانون مالیات ره تغییر نه میدیه یا پرداخت های انفرادی ارائه نه مونه
چره ای مهم استه
هدف ازی معاهده ای استه که ویکتوریایی ها ره باهم متحد کنه، به تمامی ازمو کمک کنه تاریخ بومی ها و فرهنگ زنده شی ره فامیده و احترام کنیم.
ای نهاد بلده ازی جور نشده که حق کسی ره بیگره
هدف شی ای استه که تمام ویکتوریایی ها از فرصتای برابر برخوردار باشن، و یک آینده خوبتر ره با کمک یکدیگه جور کنن.